COMENIUS Johann Amos (1592-1670) Orbis Sensualium Pictus Renovatus. Die Erneuerte Sichtbare Welt. Il Mondo Visibile (Rinovato). Le Monde Visible (Renouvelle).
[Świat zmysłowy w obrazach]
[Wydanie w czterech językach: niemiecko-łacińsko-włosko-francuskie]
brak karty tytułowej, s. [42], 604, [298], indeks w czterech językach po tekście w układzie dwuszpaltowym, liczne drzeworyty w tekście, liczne ozdobne winietki w drzeworycie, barwione obcięcia, tekst w układzie dwuszpaltowym, kilka pierwszych k. naddartych i zabrudz. w górnym narożu, ubytek śr. części str. 17-18 o wym. 1,5 x 2,5 cm z ubytkiem tekstu, naddarcie str. 45-46 na dł. 3 cm, poluzowane pierwsze 12 str., zabrązowienia pap. i zabrudz. marginesów
skóra z epoki, szyldzik z tłocz. i złoc. napisem, grzb. nieco poluzowany od bloku, lekko poluzowany blok, niew. ślady perforacji po owadach na licu opr., otarcia brzegów opr., zabrudz. opr., 18 cm.
Komentarz
Zawiera po tekście:
Index titulorum Worter Register Tavola delle parole italiane Table francoise des titres
Pierwsza europejska czytanka obrazkowa opracowana na potrzeby nauczania dzieci, stanowiąca kluczową część monumentalnego projektu Comeniusa tzw. "Wielkiej Dydaktyki".
Na "Orbis Pictus" składa się 150 rozdziałów poświęconych różnym gałęziom wiedzy, mającym przybliżyć dzieciom świat zjawisk. Dzieło wydane pierwodrukiem w Norymberdze w 1658 r. (wersja łacińsko-niemiecka) dość szybko zyskało tak wielkie uznanie, że począwszy od lat trzydziestych XIX wieku pojawiło się ponad dwieście jego edycji w kilkunastu językach świata.
Pierwsze edycja łacińsko-polsko-niemiecka ukazała się w 1667 roku w Brzegu na Śląsku. Jej twórcą był Maciej Gutthäter Dobracki.
"Orbis Pictus" wykorzystywano w polskich szkołach od drugiej połowy XVIII wieku w okrojonej wersji, ponieważ edycje Zakonu Pijarów nie posiadały ilustracji.
W 1770 r. na wniosek księcia Adama Kazimierza Czartoryskiego (komendanta Szkoły Rycerskiej i działacza KEN) księgarz królewski Michał Gröll przygotował skład wydania warszawsko-norymberskiego (łacińsko-polsko-francusko-niemieckiego). Zawierało ono ilustracje drzeworytowe powstałe przy wykorzystaniu "klocków" oficyny wydawniczej Endterów.
Oświeceniowego "retuszu" dzieła Jana Amosa Komeńskiego dokonał Jerzy Samuel Bandtkie - dyrektor Biblioteki Jagiellońskiej.
Po raz ostatni pełne polskie wydanie (łacińsko-polsko-francusko-niemieckie) ukazało się we Wrocławiu w 1818 r. w oficynie Wilhelma Bogumiła Korna.
![Orbis Sensualium Pictus Renovatus.Die Erneuerte Sichtbare Welt.Il Mondo Visibile (Rinovato).Le Monde Visible (Renouvelle).[Świat zmysłowy w obrazach][Wydanie w czterech językach: niemiecko-łacińsko-włosko-francuskie]](/okladki/64000/63980d.jpg)
